Tenniselleboog: Pijn aan buitenkant van elleboog

Een tenniselleboog is een aandoening waarbij een patiënt pijn aan de buitenkant (zijkant) van de bovenarm bij de elleboog heeft. De pezen die de spieren van de onderarm verbinden met de buitenkant van de elleboog (strekspieraanhechtingen) zijn namelijk ontstoken doordat hierin kleine scheurtjes zijn ontstaan. Het overmatig gebruik van de spieren en pezen van de onderarm en deze rond het ellebooggewricht is vaak de oorzaak van de elleboogaandoening. Omdat deze blessure vaak optreedt bij patiënten die veel tennis of andere racketsporten spelen, is sprake van de naam 'tenniselleboog'. De aandoening is echter niet altijd gerelateerd aan tennis. Fysiotherapie, ondersteuningsapparaten en steroïde-injecties zijn inzetbaar voor de behandeling van een tenniselleboog.

• Synoniemen van tenniselleboog
• Epidemiologie van elleboogaandoening
• Oorzaken: Door ontsteking van strekspieraanhechtingen
• Risicofactoren: Niet alleen tennissers
• Symptomen: Pijn aan buitenkant van elleboog
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling
• Prognose
• Preventie

Synoniemen van tenniselleboog

Een tenniselleboog is ook gekend als ‘laterale elleboogpijn’ of ‘laterale epicondylitis’.

Epidemiologie van elleboogaandoening

De jaarlijkse incidentie van een tenniselleboog bedraagt één tot drie procent. Ongeveer de helft van de tennisspelers krijgt tijdens hun carrière minimaal één keer te maken met de aandoening. Een tenniselleboog komt voorts het vaakst tot uiting bij patiënten tussen de dertig en zestig jaar oud. Mannen en vrouwen zijn tot slot even vaak getroffen.

Oorzaken: Door ontsteking van strekspieraanhechtingen

Strekspieraanhechtingen zijn de pezen die de armen van de onderarm verbinden met de buitenkant van de elleboog. Wanneer een patiënt de strekspieraanhechtingen steeds opnieuw of foutief gebruikt, ontwikkelen zich kleine scheurtjes in de pees. Na verloop van tijd leidt dit tot een ontsteking, irritatie en pijn aan de peesbevestiging bij de elleboog. De arts is niet altijd in staat om een bekende oorzaak op te sporen voor een tenniselleboog, maar voor de aandoening zijn wel diverse risicofactoren bekend.

Risicofactoren: Niet alleen tennissers

Naast tennis zijn ook schermen en squashen risicosporten. Elke activiteit waarbij de patiënt herhaaldelijk de pols draait, zoals het gebruik van een schroevendraaier of schaar, leidt mogelijk tot deze aandoening. Enkele mensen zijn vaker getroffen door een tenniselleboog zoals onder andere schilders, koks, obers, loodgieters, bouwvakkers, koks, tuinierders, zwemmers, handwerkers, schilders, straatwerkers en slagers. Het uitvoeren van een krachtige activiteit (fysieke belasting van minstens twintig kilogram) leidt bovendien sneller tot een tenniselleboog. Deze aandoening is mogelijk ook te wijten aan het constant gebruik van het computertoetsenbord en de muis. Ook het spelen van actieve videogames, zoals de Wii, PlayStation en Xbox is een mogelijke risicofactor voor de aandoening. Verder zijn rokende en zwaarlijvige patiënten sneller getroffen door de elleboogaandoening.

Symptomen: Pijn aan buitenkant van elleboog

Een tenniselleboog tast meestal de dominante arm aan van de patiënt. Als een patiënt bijvoorbeeld rechtshandig is, treden de symptomen ook op aan de rechterarm. Bij sommige patiënten komt de aandoening ook voor aan de niet-dominante arm. Ook zijn soms beide armen aangetast. De meeste patiënten kampen met geleidelijk optredende maar wel terugkerende pijn aan de buitenkant van de bovenarm (elleboog), net onder de bocht van de elleboog. De pijn is tevens verder langs de arm voelbaar, meer in de richting van de pols. De patiënt voelt vooral (scherpe) pijn wanneer hij de arm optilt of buigt, maar ook bij het uitvoeren van basishandelingen, zoals schrijven, een deurklink openen, de onderarm volledig strekken of kleine voorwerpen grijpen. Verder komt ook gevoelloosheid aan de hand voor.

Diagnose en onderzoeken

Zelftest

Via een zelftest weet de patiënt of hij lijdt aan een tenniselleboog. Hij gaat hiervoor achter een stoel staan en legt de handen op de rugleuning van de stoel, met naar beneden gerichte handpalmen en rechte ellebogen. Daarna probeert hij de stoel op te tillen. Is dit pijnlijk aan de buitenkant van de elleboog, dan lijdt de patiënt wellicht aan een tenniselleboog.

Lichamelijk onderzoek

De arts bevraagt de patiënt over de locatie en de aard van de pijn. Vervolgens moet de patiënt een reeks buigbewegingen met de arm, pols en elleboog maken. Normaalgesproken weet de arts dan al voldoende om de diagnose van een tenniselleboog te stellen.

Diagnostisch onderzoek

Soms is een röntgenfoto of een MRI-scan nodig om andere, meer ernstige aandoeningen uit te sluiten, zoals artritis (gewrichtsontsteking) of een gewrichtsbeschadiging in het ellebooggewricht. Beeldvormende onderzoeken zijn echter zelden noodzakelijk. Verder voert de arts soms nog een elektromyografie (EMG: meting van de elektrische spieractiviteit) uit om eventuele druk op de zenuwen op te sporen.

Behandeling

Voor een tenniselleboog bestaan er diverse behandelingen. De bepaalt de behandelingsmethode op basis van volgende factoren:

• de algemene gezondheid van de patiënt
• de andere medicijnen die de patiënt inneemt
• de ernst van pijn
• de leeftijd van de patiënt
• de medische voorgeschiedenis

Acupunctuur

Acupunctuur is een alternatieve behandelmethode die voor een aantal patiënten effectief is.

Chirurgie

Chirurgie is slechts zelden nodig omdat tussen 80 en 95% van de patiënten herstelt met conservatieve behandelingen. Chirurgie is enkel voorbehouden voor patiënten bij wie de symptomen ondanks de andere behandelingen niet verbeteren binnen de zes tot twaalf maanden. Bij een chirurgische ingreep verwijdert de arts het beschadigde deel van de pees om de pijn te verlichten.

Extracorporale schokgolftherapie (ESWT)

Extracorporale schokgolftherapie is een behandeltechniek waarbij de arts geluidsgolven naar de elleboog stuurt. Deze therapie bevordert de beweging en verlicht de pijn.

Fysiotherapie

Patiënten die een racketsport beoefenen, krijgen veelal fysiotherapie om de schouder-, bovenarm- en buikspieren te versterken.

IJstherapie en spierstimulerende technieken

Het masseren van het arm- en ellebooggebied via koude in combinatie met spierstimulerende middelen is voor sommige patiënten nuttig zodat de spieren genezen.

Injecties met botox

Sommige patiënten zijn gebaat met injecties van botulinumtoxine (botox).

Injecties met plasmarijke bloedplaatjes

Een injectie van bloedplaatjesrijk plasma, bereid uit het eigen bloed van de patiënt, stimuleert de genezing.

Injecties met steroïden

Een patiënt met erg veel pijn is mogelijk gebaat met een steroïde-injectie. Nadat de arts deze steroïde-injectie heeft toegediend, moet de patiënt de arm laten rusten en te veel belasting voorkomen.

Ondersteuning van de onderarm

Het ondersteunen van het gebied vermindert de druk op het gebied en voorkomt verdere schade aan de pezen. Hiervoor gebruikt de patiënt een polsspalk of armbrace gedurende twee tot drie weken zodat de elleboog de tijd krijgt om te helen. Indien de patiënt slaapt of rust, hoeft hij de spalk of brace niet te dragen. De patiënt raadpleegt wel best een arts of fysiotherapeut voor het gebruik van deze hulpmiddelen omdat niet elk ondersteunend hulpmiddel effectief is voor de patiënt.

Pijnstilling

Het gebruik topische (op de huid aangebrachte) of orale (via de mond ingenomen) pijnstillers zoals paracetamol of niet-steroïde ontstekingsremmers (NSAID's) zoals ibuprofen en aspirine verminderen de pijn en zwelling. NSAID’s gaan echter gepaard met bijwerkingen zoals maagirritatie. De patiënt mag deze medicijnen bijgevolg enkel gedurende een korte tijd innemen.

Rust

Het laten rusten van de arm is belangrijk. De scheurtjes in de peesbevestiging moeten namelijk de tijd krijgen om te helen

Prognose

Ongeveer 90% tot 95% van de patiënten met een tenniselleboog herstelt dankzij één of meer conservatieve behandelingen. Bij de andere patiënten is chirurgie vereist.

Preventie

De patiënt moet aandacht schenken aan bewegingstechnieken tijdens een fysieke inspanning om een tenniselleboog te voorkomen. Hij verspreidt de belasting beter naar de grotere spieren van de schouder en bovenarm, in plaats van zich enkel te richten op de kleinere spieren in de pols en de elleboog. Verder zijn opwarmingsoefeningen essentieel vlak voor het uitoefenen van een sportactiviteit. Het gebruik van een lichte sportuitrusting of lichtgewicht rackets met een grotere grip vermindert de belasting van de pezen. Vochtige tennisballen en oudere ballen belasten de arm met onnodige kracht. Ook voorkomt de patiënt een tenniselleboog door het uitvoeren van spierversterkende oefeningen, die eventueel in samenwerking met een fysiotherapeut gebeuren.

Lees verder

• Elleboogpijn: Oorzaken van pijn aan elleboog of ellebogen
• Stijve elleboog: Oorzaken van stijfheid in ellebooggewricht
• Gezwollen elleboog: Oorzaken van zwelling
• Bult op elleboog: Oorzaken, symptomen en behandeling
• Verstuikte elleboog: Behandeling van elleboogverstuiking